สารสกัดโพรโพลิส(Propolis) กับ ฤทธิ์การต้านเชื้อจุลชีพ

จากข้อมูลใน Propolis: A Gift from Nature พบว่าสารสกัดโพรโพลิส (Propolis extract) มีสารสำคัญที่มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยามากมาย เช่น กรดคาเฟอิกฟีนิลเอสเทอร์ (Caffeic acid phenethyl ester (CAPE)), กาแลนจิน (Galangin) เป็นต้น โดยฤทธิ์ที่ช่วยในการบรรเทาอาการเจ็บคอที่เกิดจากการติดเชื้อหรืออักเสบในลำคอ จะเป็นฤทธิ์ในการต้านเชื้อจุลชีพ (Antimicrobial activity) เช่น เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา รวมทั้งฤทธิ์ต้านการอักเสบ (Anti-inflammatory activity)(1)

ข้อมูลงานวิจัย Antibacterial Properties of Propolis พบว่าสารสกัดโพรโพลิสออกฤทธิ์ต้านเชื้อจุลชีพ ดังนี้(2)

  • ช่วยรบกวนศักย์ไฟฟ้าของเยื่อหุ้มเซลล์ (Disturbance of the membrane potential)
  • ช่วยเพิ่มความสามารถในการซึมผ่านของเยื่อหุ้มเซลล์ (Increase in cell membrane permeability)
  • ช่วยลดการเคลื่อนที่ของเซลล์ (Decreasing cell mobility)
  • ช่วยลดการสร้างพลังงานในรูปเอทีพี (Reduction of ATP production)
  • ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย(Inducing the activity of the body’s immune system)

จากกลไกข้างต้นของโพรโพลิส จึงกล่าวได้ว่าสารสกัดโพรโพลิสช่วยในการต้านเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอที่มีสาเหตุเกิดจากการติดเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรียและเชื้อราในลำคอได้

นอกจากนี้ยังมีการวิจัย Antimicrobial activity of propolis extract on bacteria isolated from nasopharynx of patients with upper respiratory tract infection admitted to Central Hospital, Benin City, Nigeria ในปี 2010 ณ โรงพยาบาล Central Hospital มหาวิทยาลัย Benin เกี่ยวกับฤทธิ์ต้านเชื้อจุลชีพของสารสกัดโพรโพลิส โดยทำการวิจัยในผู้ป่วยที่ติดเชื้อในทางเดินหายใจส่วนบนจำนวน 250 คน  เกี่ยวกับประสิทธิภาพของสารสกัดโพรโพลิสในการต้านเชื้อที่แยกจากลำคอของผู้ป่วย โดยหลังจากการทดสอบพบว่าสารสกัดโพรโพลิสมีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่พบบ่อยในทางเดินหายใจส่วนบนและเป็นเชื้อที่แยกออกจากลำคอของผู้ป่วยได้จริง(3)

พร้อมทั้งยังมีงานวิจัย Anti-influenza virus effect of some propolis constituents and their analogues (esters of substituted cinnamic acids) ที่พบว่าสารสกัดโพรโพลิสมีฤทธิ์ในการต้านเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (Influenza virus) เช่น A/H1N1 และ A/H3N2 และเชื้อราได้(4)

ข้อมูลข้างต้นจึงกล่าวได้ว่า สารสกัดโพรโพลิสมีฤทธิ์ในการต้านเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา จึงช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อในลำคอ รวมทั้งสารสกัดโพรโพลิสมีความปลอดภัย เพราะเป็นสารสกัดจากธรรมชาติและมีการใช้มาอย่างยาวนาน

 

แหล่งที่มา

  1. Athikomkulchai S. Propolis: A Gift from Nature. Thai Pharm Health Sci J. 2008; 3(2): 286-95.
  2. Przybylek I and Karpinski TM. Antibacterial Properties of Propolis. Molecules. 2019, 24(11), 2047.
  3. Ophori EA and Wemabu EC. Antimicrobial activity of propolis extract on bacteria isolated from nasopharynx of patients with upper respiratory tract infection admitted to Central Hospital, Benin City, Nigeria. AFC J MICROBIOL RES. 2010; 4(16): 1719-23.
  4. Serkedjieva J, Manolova N and Bankova V. Anti-influenza virus effect of some propolis constituents and their analogues (esters of substituted cinnamic acids). J Nat Prod. 1992; 55(3): 294-302.